Matthew Quick "Poradnik pozytywnego myślenia"

Myślałam, że napisanie recenzji książki, na podstawie której powstał film, który mam już za sobą, będzie kaszką z mleczkiem. Tymczasem, jak się okazuje, stanęło przede mną naprawdę trudne zadanie. Książkę będę porównywać z filmem. Raz, że nie potrafię inaczej, nie mogę nawet przez chwilę udawać, że historię Pata i Tiffany znam tylko z kart powieści, a dwa, że w mailu z propozycją zrecenzowania książki była wzmianka o recenzji porównawczej, więc będę miała czyste sumienie, o!

Poznajcie Pata - trzydziestoczteroletniego mężczyznę, który właśnie wyszedł ze szpitala psychiatrycznego. Wierzy on, że jego życie to film z radosnym zakończeniem. Aby doprowadzić do takiego obrotu akcji, Pat musi odzyskać swoją żonę, Nikki, z którą stracił kontakt po zamknięciu w szpitalu (na 4 lata!). W tym celu ćwiczy długie godziny dziennie (bo Nikki lubi umięśnionych facetów), czyta klasykę (bo jego żona jest nauczycielką angielskiego) i stara się zawsze być miłym (bo nikt nie chce mieć za męża gbura). Najbliższa rodzina Pata jednak wcale nie dopinguje go w tych staraniach i dwoi się i troi, żeby znaleźć mu inne, bardziej twórcze zajęcia. Tak, jakby Nikki wcale nie miała ochoty wracać do swojego dawnego życia... Na domiar złego, za naszym bohaterem łazi piękna i równie nieszczęśliwa i zagubiona dziewczyna - Tiffany. Czy Patowi uda się doprowadzić swoje życie do szczęśliwego zakończenia?

Jeśli widzieliście film, nie skreślajcie książki. Jeśli czytaliście książkę - dajcie szansę filmowi. Dlaczego? Dlatego, że to w gruncie rzeczy dwie dość różniące się od siebie opowieści!

"Życie to nie jest kino familijne."

Książka Matthew Quick'a jest taka słodko-filozoficzna. Pat, narrator, duma nad swoim życiem, naiwnie wierzy, że jego czas rozłąki z Nikki za moment się skończy i znów będą razem. Nasz główny bohater często zachowuje się infantylnie - szpital psychiatryczny nazywa "niedobrym miejscem", gdy nie chce o czymś rozmawiać - nuci pod nosem.... i tak dalej. Jednakże jest przy tym tak szalenie sympatyczny, ciepły i tak łatwo go zranić, że czasem ma się ochotę "wejść w książkę" i go przytulić.

Matka Pata została w książce opisana jako kobieta, która zawsze wiernie trwa przy swoich dzieciach i przy mężu - gotuje, pierze i sprząta z niesłabnącą miłością, robi wszystko, by jej mąż był zadowolony i by jej odzyskany ze szpitala syn wyszedł na prostą drogę. Tak bardzo nie chce zranić Pata i ochronić go, że sama przyczynia się do tego, że pozostaje on niesamodzielny i nieświadomy tego, co tak naprawdę zdarzyło się przed tym, zanim trafił do "niedobrego miejsca".

Ojciec Pata jest przedstawiony jako gburowaty mężczyzna, którego humor zależy od wyników w futbolu. Kocha drużynę Orłów ponad wszystko i identyfikuje się z jej członkami. Zawiodłam się trochę na jego kreacji w książce - filmowy ojciec naszego bohatera został przedstawiony jako osoba cierpiąca na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, co dodawało mu głębi i dramatyzmu. Relacja ojca z synem poprowadzona w scenariuszu była o wiele bardziej zajmująca, bardziej złożona i trudna.

Jeśli zaś chodzi o relację Pat-Tiffany, to jest praktycznie taka sama w obydwu dziełach. Drobne różnice mnie osobiście bardzo cieszyły - zazębiały się i dopełniały, tworząc spójną całość. Trudno, żeby było inaczej - obydwoje są stworzeni po to, by się dogadywać. Oboje budują wokół siebie harmonię i wzajemnie prą do przodu, pomagając sobie ominąć życiowe przeszkody. 

Film O.Russela jest bardziej gorzki, niż słodki. Jak pisałam już w recenzji filmu - bawi się naszymi emocjami. W jednej minucie śmiejemy się, by zaraz się stopować i wstydzić za tę spontaniczną reakcję - bo trudno się cieszyć z nieszczęścia i choroby drugiego człowieka.

Książka przypadła mi do gustu nie tylko za swój bardzo pozytywny klimat i łatwość w odbiorze (kolejne strony połykałam w zawrotnym tempie), ale także za szczegóły, których nie można było obejrzeć na dużym ekranie. Przemyślenia Pata, jego pobyt w "niedobrym miejscu", jego przyjaźń z czarnoskórym pacjentem Dannym, bardziej czynny udział jego brata i ówczesnego najlepszego przyjaciela - Ronniego wraz z żoną Victorią w jego dochodzeniu do zdrowia i wiele, wiele innych.

Brawa dla autora za pomysł na nietuzinkową fabułę, lekkość pióra i świetną kreację postaci! 

Jak dla mnie film i książka idealnie się uzupełniają i ze sobą współgrają. Narratorem lektury jest Pat. Opowiada on historię widzianą swoimi oczami, więc siłą rzeczy będzie ona bardziej radosna i beztroska, gdyż Pat wierzy w pozytywne myślenie. Film natomiast nie posiada narratora, więc historia nie jest "subiektywna" - da się w niej o wiele łatwiej dostrzec ciemne, smutne barwy. Miks tych dwóch dzieł daje nam słodko-gorzki obraz, który na dłuuuuugie dni zapisze się w naszej pamięci, a do tak uroczej i miejscami naprawdę smutnej historii aż miło jest wracać. 

Nie wyobrażam sobie filmu bez książki i książki bez filmu i czuję, że w końcu poznałam całą, pełną opowieść o Pacie i jego bliskich. Jeśli jesteście zainteresowani tą historią, to gorąco polecam Wam zapoznać się z oboma tekstami kultury - naprawdę warto.

Ocena: 4+
Recenzja filmu z oceną 8/10

Egzemplarz do recenzji dostałam od Wydawnictwa Otwarte.